ترموستات چیست ؟ یک دستگاه کنترلی خودکار است که برای تنظیم دما در فضاهای مختلف به کار میرود. اصلیترین وظیفه آن، حفظ دمای محیط در مقداری که تنظیم شده است، با کنترل روشن و خاموش شدن دستگاه مرتبط است.
زمانی که دما به مقدار تنظیم شده میرسد، ترموستات از طریق یک مدار برقی دستگاه را خاموش میکند. به عبارت دیگر، وقتی دما به حداکثر یا حداقل مقدار مورد نظر میرسد، ترموستات سیگنالی را به دستگاه مربوطه میفرستد تا فعال یا غیرفعال شود.
ترموستاتها میتوانند به شکلها و اندازههای مختلفی طراحی شوند و ممکن است از انواع مختلفی از سنسورها برای اندازهگیری دما استفاده کنند. برخی از این سنسورها از تکنولوژی ترمیستورها استفاده میکنند. ترمیستورها عناصر الکترونیکی هستند که هدف آنها تغییر مقاومت الکتریکی خود در پاسخ به تغییرات دما است. با اندازهگیری مقاومت ترمیستور، ترموستات تغییرات دما را تشخیص میدهد و در صورت لزوم، دستگاه را روشن یا خاموش میکند.
علاوه بر ترمیستورها، سنسورهای تغییرات مقاومتی دیگر نیز ممکن است در ترموستاتها استفاده شوند. این سنسورها نیز با تغییر مقاومت الکتریکی خود در پاسخ به تغییرات دما، دما را اندازهگیری میکنند و به ترموستات اطلاع میدهند.
از ترموستاتها برای کنترل دستگاههایی که برای گرم کردن یا سرد کردن محیطها مورد استفاده قرار میگیرند، استفاده میشود. این دستگاهها میتوانند از ترموستاتها برای حفظ دمای مطلوب در فضاهای مسکونی، تجاری، صنعتی و غیره استفاده کنند.
انواع ترموستات
با توجه به انواع مختلفی که ترموستاتها میتوانند داشته باشند، در ادامه به توضیح هر یک از این انواع میپردازم:
1. از نظر محل نصب:
– ترموستاتهای اتاقی: این نوع ترموستاتها در اتاقها و فضاهای داخلی نصب میشوند و برای کنترل دما در این مکانها استفاده میشوند.
– ترموستاتهای کانالی: این نوع ترموستاتها در سیستمهای تهویه مطبوع و تهویه خانگی استفاده میشوند و برای کنترل دما در کانالها و منافذ هوا استفاده میشوند.
– ترموستاتهای مستغرق: این نوع ترموستاتها بر روی لولهها نصب میشوند و برای کنترل دما و حفظ آن در سیستمهای گرمایشی و سرمایشی استفاده میشوند.
– ترموستاتهای جداری: این نوع ترموستاتها بر روی دیوار نصب میشوند و برای کنترل دما در فضاهای مختلف مانند منازل، دفاتر و ساختمانهای تجاری استفاده میشوند.
2. از نظر نوع عملکرد:
– ترموستاتهای قطع و وصلی: این نوع ترموستاتها وقتی که دما به مقدار تنظیم شده میرسد، دستگاه را خاموش یا روشن میکنند.
– ترموستاتهای تدریجی: این نوع ترموستاتها میتوانند دستگاه را در مراحل مختلف کنترل کنند و دما را تدریجاً تغییر دهند.
3. از نظر حرارت:
– ترموستاتهای حرارتی: این نوع ترموستاتها برای کنترل و حفظ دمای مطلوب استفاده میشوند.
– ترموستاتهای برودتی: این نوع ترموستاتها برای کنترل و حفظ دمای مطلوب در سیستمهای سرمایشی استفاده میشوند.
4. از نظر رنج:
– ترموستاتهای زیر صفر: این نوع ترموستاتها برای کنترل دما در محدودههای زیر صفر در سیستمهای گرمایشی استفاده میشوند.
– ترموستاتهای بالای صفر: این نوع ترموستاتها برای کنترل دما در محدودههای بالای صفر در سیستمهای سرمایشی استفاده میشوند.
5. از نظر تعداد مراحل کار:
– ترموستاتهای یک مرحلهای: این نوع ترموستاتها فقط دارای یک مرحله کار هستند و دستگاه را به صورت قطع و وصل کنترل میکنند.
– ترموستاتهای دو مرحلهای: این نوع ترموستاتها دارای دو مرحله کار هستند و میتوانند دستگاه را در دو حالت متفاوت کنترل کنند، مانند حالت کم و زیاد.
– ترموستاتهای پلهای (استپ کنترل): این نوع ترموستاتها برای کنترل دقیقتر دما در محدودههای مختلف، از چندین مرحله کار استفاده میکنند و میتوانند دستگاه را در مراحل مختلفی از روشنایی یا گرمایش قرار دهند.
6. از نظر نوع سنسور:
– ترموستاتهای بیمتالی: این نوع ترموستاتها از سنسورهای بیمتالی برای تشخیص تغییرات دما استفاده میکنند.
– ترموستاتهای فانوسه ای: این نوع ترموستاتها از سنسورهای فانوسه ای برای اندازهگیری دما استفاده میکنند.
– ترموستاتهای رئوستا: این نوع ترموستاتها از سنسورهای رئوستا برای تشخیص تغییرات دما استفاده میکنند.
– ترموستاتهای دیافراگمی: این نوع ترموستاتها از سنسورهای دیافراگمی برای اندازهگیری دما استفاده میکنند.
7. از نظر فصلی:
– ترموستاتهای تابستانی: این نوع ترموستاتها برای کنترل دما در فصل تابستان و سیستمهای سرمایشی استفاده میشوند.
– ترموستاتهای زمستانی: این نوع ترموستاتها برای کنترل دما در فصل زمستان و سیستمهای گرمایشی استفاده میشوند.
– ترموستاتهای دو فصلی: این نوع ترموستاتها برای کنترل دما در هر دو فصل تابستان و زمستان و سیستمهای گرمایشی و سرمایشی استفاده میشوند.
ترموستات الکترومکانیکی
ترموستات الکترومکانیکی، با استفاده از فرمان حسگر حرارتی، از طریق یک سری رابط مکانیکی، میکروسوئیچ را قطع و وصل میکند. این نوع ترموستات، محصولی با عمر طولانی است.
ترموستات الکترومکانیکی دارای دو نوع حسگر دما است. نوع اول بر اساس اصل انبساط مایع عمل میکند. این سیستم حرارتی که به آن دیاستات یا ترموستات مویین نیز معروف است، شامل سنسور یا حسگر، لوله مویین و دیافراگم است. وقتی دما در سنسور بالا میرود، مایع از طریق لوله مویین به داخل دیافراگم جابجا میشود و باعث انبساط کاری میشود. انبساط کاری به وسیله یک کلید فنری (Snap action)، میتواند مدار را باز یا بسته کند. نوع دوم ترموستات الکترومکانیکی، با استفاده از انبساط فلز عمل میکند و به آن ترموستات بایمتال میگویند. در این نوع، کلید فنری مستقیماً با انبساط فلز عمل میکند.
ترموستات الکترونیکی
ترموستات الکترونیکی، با استفاده از جریان الکترونیکی، فرمان دریافت شده از سنسور دما را به یک رله مینیاتوری منتقل کرده و باعث قطع و وصل جریان الکتریکی میشود.
کاربرد ترموستات
ترموستاتها در بسیاری از صنایع و استفادههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. برخی از کاربردهای ترموستات عبارتند از:
- سیستمهای گرمایش و سرمایش: ترموستاتها در سیستمهای گرمایش و سرمایش منازل، ساختمانها، خودروها و دیگر فضاها برای کنترل دما و حفظ شرایط مطلوب استفاده میشوند.
- یخچال و فریزر: ترموستاتها در یخچالها و فریزرها برای حفظ دمای مناسب و جلوگیری از گرم شدن یا سرد شدن بیش از حد محتویات استفاده میشوند.
- صنعت غذایی: در صنایع غذایی، ترموستاتها برای کنترل دما در فرآیندهای پخت و پز، بستهبندی و حفظ دمای مناسب محصولات غذایی استفاده میشوند.
- صنعت خودرو: ترموستاتها در خودروها برای کنترل دمای موتور، سیستم خنککننده و سیستم گرمایش و سرمایش خودرو استفاده میشوند.
- صنعت الکترونیک: در صنعت الکترونیک، ترموستاتها برای کنترل دمای قطعات الکترونیکی حساس و جلوگیری از افزایش دما به حد خطرناک استفاده میشوند.
- صنعت پزشکی: در تجهیزات پزشکی مانند اتاقهای عمل، یخچالهای نگهداری دارو و دستگاههای پزشکی، ترموستاتها برای کنترل دمای صحیح و ایمنی استفاده میشوند.
- صنعت آب و هوا: ترموستاتها در سیستمهای گرمایشی و سرمایشی مانند بخاریها، برجهای خنککننده و تهویه مطبوع برای کنترل دما و رطوبت به کار میروند.
این فقط چند مثال از کاربردهای ترموستاتها هستند و در واقع ترموستاتها در بسیاری از صنایع و سیستمها جهت کنترل دما و حفظ شرایط مطلوب استفاده میشوند.
اتوماسیون صنعتی ترموستات چیست؟
اتوماسیون صنعتی ترموستات به مجموعهای از فرآیندها و سیستمهایی اشاره دارد که با استفاده از ترموستاتها و سایر تجهیزات مرتبط، به صورت خودکار عملکرد و کنترل دما در صنایع صورت میگیرد. در این سیستمها، ترموستاتها برای تشخیص دما، ارسال سیگنالها و انجام عملیات کنترلی به کنترلکنندهها یا سایر تجهیزات مورد استفاده قرار میگیرند.
اتوماسیون صنعتی ترموستات شامل اجزای زیر میشود:
- ترموستات: این قسمت، حسگر دما را شامل میشود که قادر به تشخیص و اندازهگیری دما در محیط است. معمولاً از ترموستاتهای الکترونیکی استفاده میشود که با استفاده از سنسورها و مدارهای الکترونیکی، دما را تشخیص داده و به سیستم کنترلی ارسال میکنند.
- کنترلکننده: این بخش مسئول پردازش سیگنالهای دریافتی از ترموستات است و تصمیمات کنترلی را براساس آنها اتخاذ میکند. معمولاً از کنترلکنندههای الکترونیکی مانند PLC (کنترلر منطقه برنامهپذیر) یا DCS (سیستم کنترل توزیع شده) استفاده میشود.
- اجزای اجرایی: این اجزا شامل تجهیزاتی مانند رلهها، والوها، پمپها، موتورها و سایر تجهیزات قابل کنترل هستند که براساس سیگنالهای دریافتی از کنترلکننده، عملکرد خود را انجام میدهند. به عنوان مثال، در صورتی که دما از محدوده مشخصی بیرون برود، ترموستات سیگنال را به کنترلکننده ارسال میکند و کنترلکننده میتواند رلهها را برای قطع یا وصل کردن سیستمها فعال کند.
برای خرید اتوماسیون صنعتی زیمنس می توانید با کارشناسان نیمسکو تماس بگیرید.
به طور خلاصه، اتوماسیون صنعتی ترموستات به استفاده از ترموستاتها و سیستمهای کنترلی مرتبط برای کنترل دما در صنایع و فرآیندهای مختلف اشاره دارد. این سیستمها میتوانند عملکرد بهینه، دقیق و خودکار را فراهم کنند و در بهبود کارای اتوماسیون صنعتی ترموستات یعنی استفاده از ترموستاتها و سیستمهای کنترلی جهت کنترل و مدیریت دما به صورت خودکار در صنایع مختلف. در این سیستم، ترموستاتها برای تشخیص دما و ارسال سیگنال به سایر تجهیزات استفاده میشوند تا فرآیندها و تجهیزات مرتبط با دما را به صورت اتوماتیک کنترل کنند. این سیستمها میتوانند بهبود عملکرد، کارایی و ایمنی در صنایع ایجاد کنند.
به عنوان مثال، در یک سیستم گرمایش و سرمایش صنعتی، ترموستاتها میتوانند دما را اندازهگیری کنند و براساس تنظیمات مشخص شده، سیگنالهای کنترلی را به سیستمهای گرمایشی یا سرمایشی ارسال کنند. به این ترتیب، ترموستاتها قادر به روشن و خاموش کردن دستگاهها، تنظیم شدن دما و حفظ شرایط مطلوب هستند.